Napoje roślinne, zazwyczaj stanowią alternatywę dla mleka. Zyskują one na popularności głównie ze względu walorów zdrowotnych, jak i chociażby tego, że nie posiadają laktozy. Rozwiązanie to jest szczególnie polecane dla osób, które nie mogą spożywać klasycznego mleka, jak i dla wegetarian.
Jeżeli interesują Cię roślinne napoje, ich charakterystyka, właściwości, to czy są zdrowe, czy inne cechy przeczytaj ten poradnik. Przybliżymy w nim kwestie napojów roślinnych i być może dzięki temu znajdziesz odpowiedzi na nurtujące Cię pytania!
Czym są napoje roślinne — alternatywa dla mleka krowiego
Są to produkty, które stanowią substytut dla klasycznego mleka. Świetnie sprawdzą się w codziennej diecie osób, które nie tolerują laktozy. Nie można jednak dosłownie porównywać mleka do żadnego napoju roślinnego. Mleko jest produktem odzwierzęcym, natomiast opisywane napoje, jak sama nazwa wskazuje, pochodzą z roślin. Pomimo powyższego faktu, napoje roślinne nierzadko nazywane są „mlekiem” lub „mleczkiem”. Jest to popularne nazewnictwo, które wykorzystuje się nawet w marketingu.
Ogólny temat dotyczący napojów roślinnych jest wielowątkowy. Poniżej przedstawimy podział napojów roślinnych, względem ich pochodzenia.
- Napoje na bazie zbóż — wymienić można napój owsiany, kukurydziany, jaglany, orkiszowy, czy chociażby ryżowy.
- Napoje na bazie nasion — jest to sezamowy napój, konopny, słonecznikowy, czy lniany.
- Napoje na bazie roślin strączkowych — wymienia się popularny napój sojowy, jak i mniej popularny, łubinowy.
- Napoje na bazie orzechów, bądź pestek — do popularnych należy napój migdałowy, kokosowy, pistacjowy, czy z orzechów laskowych. Mniej popularny to np. napój z orzechów nerkowca.
Poza wymienionymi wyróżnić można także napoje na bazie pseudo zboża, do których zaliczają się te z komosy ryżowej, teff, amarantusa, czy gryki.
Mleko sojowe, mleko ryżowe i inne — produkcja napojów roślinnych
Mleczka roślinne zazwyczaj otrzymuje się poprzez wodną ekstrakcję. Czynność ta polega na wyodrębnieniu konkretnego składnika z produktu. Jak widać powyżej, mleko pozyskiwać można z wielu roślin itp. Niektóre składniki poddaje się metodzie odtłuszczania — pestki itp.
Jeżeli chodzi o popularne produkty zbożowe, wyróżnić można tzw. pojęcie enzymatycznej hydrolizy skrobi. Jak wiadomo, skrobia jest cukrem złożonym, a zadaniem danej hydrolizy jest rozłożenie tego cukru na cząsteczki. Wśród nich występuje maltodekstryna, glukoza, maltoza. Pozostałe procesy określa się mianem homogenizacji i obróbki termicznej.
Każdy z wymienionych procesów produkcji jest niezbędny, aby poprawić ogólną stabilność zawiesiny jak i stabilność mikrobiologiczną całościowego produktu.
Napoje roślinne i ich przeznaczenie
Mleczka roślinne stały się bardzo popularne głównie przez ich zastosowanie. Nierzadko są stosowane przez osoby uczulone na laktozę pochodzącą z mleka krowiego. Ponadto napoje te nie są bogate w tłuszcze, zatem świetnie nadają się do wielu diet. Zatem niska kaloryczność napojów roślinnych względem mleka krowiego jest niepodważalna.
Poruszając temat zastosowania napojów roślinnych, nie można też nie wspomnieć o wykorzystaniu ich przez wegan. Ten element jadłospisu jest bardzo często spotykany wśród wegan. Osoby takie często sięgają po produkty wzbogacane dodatkowymi składnikami, które fachowo nazywane są fortyfikowanymi.
Napoje roślinne, a fortyfikacja
Warto przyjrzeć się nieco bardziej danemu procesowi. Otóż innymi słowy, fortyfikacja nie oznacza nic innego, jak wzbogacanie. Substancje, które najczęściej wykorzystuje się do wzbogacania żywności, są pochodzenia naturalnego, lub syntetycznego. Najważniejsze, aby dane substancje nie wpływały na zmianę cech organoleptycznych produktów.
Warto wiedzieć, że pomimo ich zastosowania, napoje roślinne to bardzo zdrowe produkty, bogate w witaminy. Pomimo wszystko osoby, które po nie sięgają, a nie spożywają mleka od krowy, są bardziej narażone na niedobory żywieniowe. Nie oznacza to nic innego, jak fakt, że aby roślinny napój, stanowił pełnowartościowy substytut dla klasycznego mleka, należy sięgać po produkty fortyfikowane, np. białkiem, czy witaminami z grupy A, D, lub B12. Wymienić można też składniki mineralne, jak chociażby wapń.
Jak wiadomo, wapń jest bardzo ważnym składnikiem do wzrostu i rozwoju (dotyczy to szczególnie dzieci). Co za tym idzie, w celu zapewniania konsumentom odpowiednich wymagań żywieniowych i w celu zmniejszenia zapotrzebowania na żywieniową suplementację, należy sięgać po produkty wzbogacone białkiem. Sugerować się można informacjami na etykietach danych produktów. Jeżeli zawartość wapnia w napoju będzie na poziomie 120 g/ 100 mililitrów — jest to dobry wynik.
Ciekawostką może być odniesienie do popularnego mleka sojowego. Otóż produkt ten posiada równoznaczne ilości białka względem mleka krowiego, natomiast ilość wapnia jest aż do pięciu razy mniejsza!
Zalety i wady napojów roślinnych
Dane produkty posiadają zalety i wady, które przedstawiamy poniżej. Opisane są ogólne informacje dotyczące wszystkich produktów. W sieci natomiast znaleźć można wyszczególnione zalety i wady odnoszące się do konkretnych napojów roślinnych.
Zalety
- Są to świetne produkty dla osób nietolerujących laktozy, czy nabiału.
- Produkty, w postaci mleczek roślinnych nadają się dla wegan.
- Napoje roślinne posiadają niską zawartość tłuszczu.
- Produkty nadają się do spożycia bez dodatków lub jako uzupełnienie, bądź baza dań, deserów.
- Istnieje duży wybór różnego rodzaju napojów roślinnych, jak np. mleko ryżowe, mleko sojowe i wiele innych.
Wady
- Napoje roślinne posiadają mniej białka i wapnia na tle mleka krowiego
- Spożywając napoje roślinne, w organizmie danej osoby może brakować niektórych składników odżywczych, witamin, itp.
- Słodzone napoje roślinne, zawierają duże ilości cukrów prostych.
- Niektóre napoje roślinne ze względu na specyficzny smak mogą nie przypaść do gustu wielu osobom.
Mleko ryżowe
Jest to jeden z najpopularniejszych napojów roślinnych. Mleko ryżowe stanowi świetną alternatywę dla wegan i wegetarian. Przed spożyciem danego produktu, dobrze jest spojrzeć na wartości odżywcze. Otóż główne stanowią tutaj węglowodany i cukry.
Z racji składu, mleko ryżowe nie nadaje się do spożycia dla wielu osób. Po napój ryżowy nie powinni po nie sięgać chorzy na cukrzycę jak i insulinooporność. Mleko ryżowe nie nadaje się też dla dzieci. Nie powinny po nie sięgać kobiety karmiące piersią i w ciąży. Głównym powodem przeciwwskazań jest arsen, który zawiera mleko ryżowe. Pierwiastek ten dotyczy także wszelakich przetworów z klasycznego, czy brązowego ryżu.
Jeżeli chodzi o główne zalety danego napoju, wymienić można przede wszystkim brak laktozy, jak i bogatą zawartość witamin, np. B12, A, E, D. Mleko ryżowe z racji swojej popularności, często spotkać można na sklepowych półkach. Zanim jednak skłonimy się do zakupu i spożycia mleka ryżowego, wpierw należy zastanowić się nad wadami i zaletami danego produktu. Inne kwestie dotyczące mleka ryżowego bez problemu znaleźć można w sieci!
Mleko sojowe
Kolejny, bardzo popularny napój roślinny. Ponownie przed wyborem danego produktu, warto sprawdzić dotyczące go kwestie. Otóż przede wszystkim napoje sojowe występują w postaci słodzonej i niesłodzonej. Zdecydowanie bardziej poleca się sięgać po te bez zawartości dodatków cukrowych.
Warto także wiedzieć, że nie fortyfikowane mleko sojowe nie stanowi dobrego źródła witamin z grupy A i D. Dostarcza natomiast spore ilości kwasu foliowego, witaminy B12, czy potasu. Istotnym składnikiem mleka sojowego są izoflawony.
Z danego produktu powinni zrezygnować mężczyźni cierpiący na obniżony poziom testosteronu. Dotyczy to także osób po nowotworach estrogenozależnych, czy będące w grupie ryzyka danej choroby.
Głównymi zaletami mleka sojowego jest to, że nie zawiera laktozy i jest nisko kaloryczne. Ponadto mleko sojowe fortyfikowane jest dobrym źródłem witamin, jak opisane powyżej i ma korzystny wpływ na zdrowie. Po mleko z soi mogą sięgać osoby, które chcą obniżyć cholesterol. Otóż zawarte w produkcie beta-glukany doskonale wpływają na obniżenie cholesterolu.
Oczywiście poza przykładem mleka ryżowego, czy sojowego skupić się warto też na innych produktach podobnego typu. Więcej informacji na ich temat znaleźć można w sieci.
Mleko krowie, a mleko roślinne
Jeżeli chodzi o wybór produktów roślinnych, jak np. mleko ryżowe, sojowe, czy jakiekolwiek inne, kosztem mleka krowiego, decyzja powinna podparta być przemyśleniami z uwzględnieniem atutów i wad danych produktów. Jak widać główną zaletą, jest możliwość alternatywy dla klasycznego mleka z uwagi na brak laktozy, czy niską zawartość tłuszczu.
Jednak niektóre roślinne napoje posiadają nieco wad, jak i nie są tak bogate jak klasyczne mleko krowie w minerały itp. Rozwiązaniem jest wybór produktów wzbogacanych, czyli fortyfikowanych. Należy wystrzegać się tych, ze sztucznymi dodatkami, czy dużą zawartością cukrów prostych!
Podsumowanie
Bez wątpienia mleka roślinne będą coraz to bardziej zyskiwać na popularności. Otóż produkty pochodzenia roślinnego, są zdecydowanie przyszłościowymi, które znajdą się w diecie znacznej ilości osób. Niewątpliwie także, produkty te są zdrowe. Mleko ryżowe, kokosowe, sojowe, czy jakiekolwiek inne bez trudu uda się dostać w większości sklepów!