Dna moczanowa jest chorobą metaboliczną, na którą najczęściej chorują mężczyźni w średnim wieku. Główną przyczyną dny moczanowej i jej występowania jest spożywanie produktów, które zawierają zbyt duże ilości puryny. Objawy danej choroby są uciążliwe, więc aby ich uniknąć, wymagane jest m.in. stosowanie odpowiedniej diety.
W tym poradniku przedstawimy, co można jeść, a czego unikać podczas zmagania się z dną moczanową. Przedstawimy także przykładowy jadłospis dla osoby chorej. Przeczytaj poradnik!
Dna moczanowa — czyli rodzaj zapalenia stawów spowodowany nadmiernym stężeniem kwasu moczowego we krwi
Inna popularna nazwa choroby to podagra lub skaza moczanowa. Jest to choroba zapalna stawów. O występowaniu dny moczanowej można mówić wtedy, gdy następuje wysokie stężenie kwasu moczowego we krwi i kolejno dochodzi do zapalenia stawów. Dokładnie, gdy jego stężenie wynosi 6,8 mg/dl; 404 umol/l bądź więcej. Stan, kiedy obserwuje się zwiększenie poziomu kwasu moczowego we krwi, nazywany jest hiperurykemią.
Jednym z elementów leczenia dny moczanowej jest stosowanie określonej diety oraz zaprzestania spożywania niektórych produktów. Pozwoli to uniknąć dolegliwości bólowych i nieprzyjemnych ataków choroby. Więcej informacji znajdziesz w dalszej części poradnika.
Kwas moczowy i dna moczanowa — dieta, która pozwoli obniżyć poziom kwasu moczowego
Leczenie dny moczanowej najczęściej opiera się na stosowaniu diety ubogopurynowej. Takowa przyczynia się do obniżenia w organizmie kwasu moczowego. W dietę ubogopurynową wpisują się produkty, które nie są bogate w związki purynowe. Co ważne, w przypadku danej diety, istotnym elementem jest także odpowiednie przygotowywanie posiłków.
Sprawdź, jakie produkty wspomagają wydalanie kwasu moczowego
Biorąc pod uwagę zalecenia przy diecie ubogopurynowej, przede wszystkim należy ograniczyć spożywanie tłuszczów zarówno naturalnych, jak i dodatkowo dodawanych do żywności.
Ponadto należy zwiększyć ilość spożywanych węglowodanów, gdyż przyczyniają się one do lepszego wydalania moczanów. Kiedy osoba chora miewa częste napady objawów dny moczanowej, wówczas warto zrezygnować ze spożywania mięsa.
Czego nie można spożywać podczas choroby
Wśród produktów, które są niedozwolone podczas stosowania diety przy dnie moczanowej, można wymienić:
- mięso (szczególnie dziczyzna, baranina),
- przetwory mięsne (kiełbasa, konserwy, wędliny, galarety mięsne),
- wywary powstałe z mięsa i kości,
- wszelkie tłuszcze zwierzęce (głównie łój, smalec),
- podroby,
- tłusty nabiał (głównie sery podpuszczkowe, śmietana, sery pleśniowe i topione),
- tłuste ryby (głównie śledzie, sardynki, szprotki),
- ryby wędzone,
- konserwy rybne,
- owoce morza,
- grzyby,
- alkohol (głównie piwo),
- słodycze (głównie czekolada),
- kakao,
- kawa,
- herbata klasyczna (np. czarna)
- rośliny strączkowe (fasola, groch, soczewica — jednak ich spożycie nie musi być bardzo ograniczone).
Nie poleca się również stosowania ostrych przypraw, spożywania szpinaku oraz rabarbaru. Niektóre produkty można jeść, lecz w bardzo ograniczonych ilościach, jak np. niektóre gotowane mięsa (do około 50 g na dobę, lub około 150 g na dobę, lecz co kilka dni).
Rośliny strączkowe są bogatym źródłem puryn, aczkolwiek nie muszą być one ograniczane w znacznym stopniu. Głównie z uwagi, iż wpływ związków purynowych, które zawierają dane rośliny, jest znacznie mniejszy aniżeli puryn pochodzących z produktów zwierzęcych.
Co można spożywać podczas choroby?
Jak widać produktów niedozwolonych, jest całkiem sporo, lecz osoby chore na dnę moczanową i tak mogą wybierać spośród wielu innych, które mogą jeść. Do takich należą np.:
- chudy nabiał (głównie mleko, mleczne napoje, biały ser, jogurt naturalny i inne przetwory mleczne),
- owoce i warzywa (z wyłączeniem przeciwwskazanych),
- ryby o niskiej zawartości tłuszczu (dorsz, mintaj i inne),
- produkty zbożowe (np. kasza gryczana),
- dżemy owocowe,
- soki owocowe,
- soki warzywne,
- herbaty owocowe,
- herbaty ziołowe,
- kawa zbożowa.
Produkty zalecane, a przygotowywanie dań — czym się kierować
Osoby chorujące na dnę moczanową, przede wszystkim powinny zważać na obróbkę kulinarną dań. Wskazane są potrawy gotowane, natomiast poleca się unikać obróbki, takiej jak smażenie, pieczenie, czy duszenie. Kiedy ktoś zechce spożyć mięso, należy je gotować w dużej ilości wody.
Podczas przygotowywania zup, sosów i innych płynnych potraw, nie zaleca się dodawania wywarów wszelkiego rodzaju, oprócz warzywnych. W przypadku zasmażek i stosowania tłustych śmietan, do zaprawiania różnego rodzaju potraw, alternatywą może być stosowanie zawiesiny z mleka i mąki.
Na co zwrócić uwagę przy komponowaniu jadłospisu
Układając dietę ubogopurynową, należy kierować się kilkoma zasadami przedstawionymi poniżej.
- Przede wszystkim nie należy stosować diety niskokalorycznej, a szczególnie w czasie nasilenia się objawów choroby. Wówczas dieta niskokaloryczna przyczynia się do zwiększenia wydalania kwasu moczowego.
- Jadłospis najlepiej, aby składał się z 4-5 posiłków na dzień. Bardzo ważne jest, aby ostatni posiłek spożywać maksymalnie około 4 godzin przed snem. W taki sposób można zmniejszyć ilość zatrzymywanego się kwasu moczowego w ciągu nocy.
- Osoby trzymające dietę przy dnie moczanowej muszą ograniczyć ilość spożywanego mięsa, po to, aby ich podaż białka była odpowiednia. Należy dokładnie zaznajomić się z tym, jakich produktów unikać!
- Podczas danej choroby istotne jest picie dużej ilości wody — nawet 3 litry na dobę. Z naciskiem na wodę, natomiast mniejszą ilość herbat i soków.
- Dieta przy dnie moczanowej powinna zawierać jak najwięcej tłuszczów pochodzenia roślinnego. Takie tłuszcze zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe, a te wspomagają utrzymanie odpowiedniego poziomu cholesterolu we krwi.
Podczas choroby należy unikać głodówek i zbytniego deficytu energetycznego, gdyż wiąże się to ze wzrostem stężenia kwasu moczowego w surowicy, czyli hiperurykemią.
Przykładowy jadłospis zawierający produkty zalecane
Poniżej przedstawiamy jadłospis, który jest przeznaczony dla osób chorych na dnę moczanową.
- Śniadanie — dobrym wyborem będzie jajecznica z cebulką i np. papryką. Do tego można dodać pieczywo i kawę zbożową z chudym mlekiem, bądź owocową herbatę.
- II śniadanie — przykładowo spożywać można koktajle owocowe z dodatkiem kefirów.
- Obiad — wybrać można zupę jarzynową, na drugie danie makaron z sosem warzywnym, chudą rybę i np. kompot owocowy, bądź sok.
- Kolacja — idealnie sprawdzą się kanapki z chudym białym serem oraz warzywnymi dodatkami.
Należy pamiętać o regularnym piciu przez cały dzień, czystej, niegazowanej wody!
To także jest ważne!
W leczeniu dny moczanowej niezwykle ważne jest stosowanie właściwej diety. Ponadto osoby chore powinny unikać wielu innych czynników, które mogą wywoływać ataki i dolegliwości bólowe. Do takich należą np.:
- stres,
- nadużywanie alkoholu,
- wychłodzenie organizmu,
- duży wysiłek fizyczny
i inne.
Podsumowanie
Pomimo ograniczenia w spożywaniu wielu produktów, osoby chorujące na dnę moczanową nie pozostają bez ciekawych pomysłów na jadłospis. Okazuje się, że przy odrobinie kreatywności można stworzyć wiele ciekawych i smacznych potraw z produktów, które są dozwolone do spożycia przy danej chorobie. Pamiętaj, że zdrowie jest najważniejsze, a przy dnie moczanowej dieta jest kluczowa!